Slachdykster poldermolen
1985 – Slachdykster Mûne Alde Leie
Dit is een poldermolen met een bijzondere, waterbouwkundige inrichting. Er is bij een restauratie in 2007 een ondergrondse, gemetselde tunnel ontdekt, waardoor deze molen zowel water de polder kan in- als uitmalen.
Onderzoek heeft aangetoond dat bij de bouw deze molen al met die functie is uitgerust. Deze functie van de “Slachdykster” is dan ook cultuurhistorisch zeer zeldzaam en van hoge waarde.
De “Slachdykster Mûne” is in 1864 gebouwd op of naast de fundering van zijn voorganger.
Het is een typisch Friese, achtkante molen met rechte grenen stijlen en flinke uitbrekers. De stijlen staan rechtstreeks op de kliphouten. Doordat de onderste legeringsbalken goed aan de stijlen zijn bevestigd, is een ondertafelement niet nodig.
In 1931 werd in de molen een 30 pk dieselmotor geplaatst, samen met een betonnen schroefbak en rechtse gelaste schroef. Aan windbemaling kwam toen een einde. Aangenomen wordt, dat men vanuit het (dan zoete) IJsselmeer in staat was bij droogte de Friese boezem aan te vullen.
In 1935 werden kap en wieken verwijderd.
Als dieselgemaal bleef “De Slachdykster” nog tientallen jaren in gebruik.
In 1975 dreigde afbraak, om dat te voorkomen werd de molen op de
Monumentenlijst geplaatst.
In 1985 werd de molen door de stichting De Fryske Mole overgenomen en in 2007 werden weer kap en wieken geplaatst.
Enkele bijzonderheden die plaatsvonden in de afgelopen jaren
In 2012, na hevige regelval, stond het water rond de molen tot aan de kruipalen,
en stonden de omliggende aardappelvelden blank. Gedurende 16 aaneengesloten
uren is er uitgemalen, zodat de molen weer met droge voeten bereikbaar was, en de bovenkant van de velden weer zichtbaar waren.
De Finkumer Vaart, waar “De Slachdykster Molen” aan ligt, is onderdeel van de
Elfsteden Route. Rond 2000 werd begonnen met het verhogen van de bruggen in
“De Hel van het Noorden”, waardoor de pleziervaart langs de molen is toegenomen.
Een strenge winter heb ik als molenaar nog niet meegemaakt, maar wel de zomer waarin Maarten van de Weijden zijn supertocht zwom waarbij hij de molen passeerde.
Geraadpleegde info: Rapport Van Reeuwijk Bouwmeesters, 2015
84 50 jaar Stichting De Fryske Mole Jubileumnummer 2020 De Utskoat 180
De molenaar
“Mijn naam is Johan Nooi (geb. 1944), ik ben molenaar op de ” Slachdykster
Mûne” in Alde Leije.
Mijn passie voor molens is al heel oud. In mijn vorige woonplaats, Purmerend,
stond een bezoek aan de Zaanse Schans regelmatig op het programma. Vooral de technieken van molens hadden/hebben mijn grote belangstelling.
Kort na mijn verhuizing naar Stiens ben ik in 2004 begonnen aan de opleiding tot Molenaar op Korenmolen “De Hoop” in Stiens. Onder de bezielende leiding van Hendrik v.d. Veen heb ik me alle ins en outs van de molen eigen gemaakt.
Mijn passie voor een watermolen won het van het stoffige meel en daarom heb ik in 2006 mijn molenaarsexamen afgelegd op de “Stienhúster Mûne”.
Kort daarna werd ik molenaar op “De Volharding” in Jislum, inderdaad een
watermolen, wat precies in mijn straatje paste.
Daarbij was ik 5 jaar lang leermeester op “De Hoop” en “De Stienhúster Mûne”.
In 2012 vroeg Mient v.d. Velde, molenaar op “De Slachdykster Mûne”, mij of ik
belangstelling had de molen over te nemen, op slechts 10 fietsminuten van mijn woonadres. Daar heb ik niet lang over hoeven nadenken.
Een molen op een prachtige plek aan de Finkumer Vaart.”